mongol art gallery berlin germany'ЗУРАГ' кино, эх хувь герман хэлээр 2010 Берлин

'ЗУРАГ' кино, монгол хэлээр, Монголын үндэсний телевиз, 2011 Улаанбаатар
(Original record from the MNB broadcast)
Монголын нууц товчоо
014-0150.jpg.medium.jpeg otgo-art_facebook


Нэгдүгээр бүлэг: Тэмүжиний уг гарал ба бага насны уе

Info:
Хэрэйд
Хэрэйд нь одоогийн Монгол улсын төв хэсэгт оршин байсан Монголын нэгэн аймаг юм. Тэд Орхон, Хэрлэн голуудын хооронд, Найманы зүүн талд нутаглаж байсан бөгөөд ханы орд өргөө нь Туул голын эрэг дээр байсан гэдэг.
Хэрэйд нь Түрэг гаралтай байсан гэж зарим эрдэмтэд үздэг бөгөөд 3-5-р зууны хооронд бүрэлдэн бий болж, Хүннү гүрний бүрэлдэхүүнд орж байсан аж. 

Несторын шүтлэг:
Хэрэйдүүд 11-р зууны эхнээс Христийн шашны нэг урсгал болох Несторын шашин шүтэх болжээ.
Аврагч Престер Жоны тухай домог нь Энэтхэг, Этиоп, эсвэл Хэрэйдтэй холбоотой гэж үздэг. Зарим эх сурвалжид Престер Жоныг Хэрэйдийн удирдагч Тоорил ханаар төлөөлүүлдэг байна. 

Ван хан Тоорил:
Хэрэйдийн Тоорил хан нь татаруудыг дарахад байгуулсан гавъяагаараа Алтан улсын хаанаас ван цолоор шагнуулж байсан бөгөөд Ван хан гэсэн нэрээрээ алдаршжээ. Тэр Есүхэй баатарын найз байсан тул эхэндээ Тэмүжиний (хожмын Чингис хаан) хамгаалагч, хамтрагч болж байв.
1203 онд Тэмүжин Хэрэйдүүдийг ялах үед Тоорил хан Найман руу зугтахыг оролдсон ч түүнийг таниагүй Найманы хилийн харуулд алагдсан юм. Хэрэйд аймгийн үлдсэн хэсэг нь Тэмүжинд дагаар орж, Их Монгол Улсын бүрэлдэхүүн хэсэг болсон билээ. 

Сорхагтани Бэки:
Чингис хааны бэр, Тулуйн эхнэр нь Хэрэйд аймгийн харъяат, Несторын шүтлэгтэн Сорхагтани Бэки байсан бөгөөд Мөнх, Хубилай зэрэг түүний хөвгүүд хожим их хаад болсон билээ.

Орчин үед:
Хэрэйд хэмээг нэртэй овог аймаг өдгөө Монгол улсын Халх ястан дунд, мөн Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон дахь Ордос, Баарин ястнууд дунд байдаг. Мөн Торгуудууд Ван ханы бие хамгаалагчдаас үүссэн гэсэн яриа бий.

 
Чөлөөт нэвтэрхий толь, Википедиагаас